سوراخ بین بطنی در کودکان یک بیماری مادرزادی می باشد که به سوراخ یا نقص در دیواره جدا کننده دو بطن گفته می شود! شدت این نقص از نظر اندازه از یک سوراخ بسیار کوچک تا فقدان کامل دیواره بین بطنی که منجر به ایجاد بطن مشترک می شود متفاوت است. نقص دیواره بین بطنی، یکی از شایع ترین نقوص مادرزادی قلبی در کودکان محسوب می شود. لین اختلال یک سوم کل بیماری های قلبی مادرزادی را شامل می شود. از هر هزار نوزادی که متولد میشوند ۲ تا ۶ نفر به آن مبتلا می شوند و در اکثر آن ها علت پیدایش آن نامشخص است.

در ادامه به موارد زیر می پردازیم:

• مشکلات
• علائم
• در مواجهه با این بیماری چه می توان کرد؟
• جراحی
• این بیمار چه فعالیت هایی می تواند انجام دهد؟
• راه های پیشگیری

سوراخ قلب نوازد چیست؟

در قلب تمامی انسان‌ها یک دیواره داخلی قلب قرار داد که به آن سپتوم نیز می‌گویند. اما گاهی در اثر نقص مادرزادی نوزاد سوراخ این دیواره بسته نمی شود. نوزادانی که دیواره داخلی یا سپتوم قلبشان سوراخ است، ورود و خروج اکسیژن در قلبشان دچار اختلال می شود. در حالت نرمال، خون غنی از اکسیژن از بطن چپ باید از طریق آئورت در بدن پمپاژ شود و خون بدون اکسیژن از قلب به ریه ها برود. اگر سپتوم قلب سوراخ باشد، عملکرد قلب مختل می شود. وجود سوراخ در قلب نوزادان و کودکان میتواند باعث ایجاد سه بیماری ASD , VSD و PDA می‌شود که به نوعی بیماری مادرزادی قلب محسوب می‌گردد. در ادامه انواع مختلف سوراخ قلب نوزاد را بیان می کنیم:

۱. سوراخ قلب نوزاد PFO

بیشتر شبیه یک درب مخفی است تا سوراخ. تنفس جنین در رحم از طریق ریه نیست و از طریق جفت، خون حاوی اکسیژن را برای ارگان هایش می گیرد. خون حاوی اکسیژن وارد بطن راست قلب جنین می شود و با عبور از یک درب مخفی (فورامن اوال) برای پمپاژ به بدن، وارد بطن چپ قلبش می شود. PFO بسیار رایج است و چیزی نیست که در مورد آن نگران باشید.

۲. سوراخ قلب نوزاد ASD

برخی از نوزادان با سوراخی در دیواره های بالایی یا پایینی قلب متولد می شوند. اگر سپتومی که بطن چپ و راست بالای قلب را از هم جدا می کند سوراخ باشد را سوراخ تیغه بین دهلیزی (ASD) می نامند.

۳. سوراخ قلب نوزاد VSD

اگر سوراخ در دیواره یا سپتوم جداکننده تحتانی قلب باشد، به عنوان سوراخ تیغه بطنی (VSD) شناخته می شود. در موارد ASD یا VSD، خون بین دو بطن چپ و راست قلب مخلوط می‌شود و در نتیجه مقداری خون بدون اکسیژن به جای ریه وارد بدن می شود و خون اکسیژن دار به جای پمپاژ در بدن وارد ریه می شود.

مشکلات در اثر ابتلا به این بیماری

در اثر این نقص خون بطن چپ که قبلا از اکسیژن اشباع شده است به بطن راست رفته و مجددا به ریه فرستاده می شود! این امر نه تنها باعث بیشتر شدن کار قلب و بزرگی آن می شود بلکه حجم بیشتری از خون از طریق بطن راست به درون ریه می رود. و باعث پرخونی ریه می شود. انتقال فشار بالاتر بطن چپ به بطن راست از طریق سوراخ بین بطنی می شود که حجم بالای خون بطن راست با فشار بالا وارد عروق ریوی می شود و فشار عروق ریوی را بالا می برد.

علائم سوراخ بین بطنی قلب نوزاد

در سوراخ های بین بطنی کوچک که حجم اندکی از خون از سوراخ عبور می کند،بزرگی قلب و پرخونی ریه وجود ندارد و بیماران معمولا بدون علامت هستند. سوراخ های متوسط و بزرگ کار قلب افزایش می یابد و امکان دارد بیمار دچار نارسایی قلب شود. در معاینه بالینی ضربان قلب شدت پیدا می کند و صدای عبور خون از سوراخ دیواره قلب به صورت سوفل قلبی شنیده می شود. کودکانی که مبتلا هستند امکان دارد دچار تنفس تند، تعریق در هنگام تغذیه و عدم رشد کافی شوند. به علت پرخونی ریه کودک به صورت مکرر دچار عفونت ریه می شوند.

در عکس برداری از قفسه سینه بزرگی قلب دیده می شود! تشخیص کامل با اکوکاردیوگرافی ممکن می شود. گاهی جهت ارزیابی ضایعات دیگر همراه بیماری سوراخ بین بطنی بینی یا ارزیابی دقیق فشار خون درون قلب و فشار عروق ریوی انجام کاتتریزاسیون ضرورت می یابد. اکثر قریب به اتفاق بیماران با سوراخ های متوسط و بزرگ در اوایل شیرخوارگی علائم بیماری را نشان می دهند. بیشتر این کودکان وقتی به سنین بالای دو سالگی می رسند در صورتی که درمان نشوند یا به علت فشار بالا عروق ریوی غیر قابل درمان می شوند و یا سوراخ بین بطنی آنها کوچک است. این امر اهمیت درمان به موقع بیماران مبتلا به سوراخ های متوسط و بزرگ را نشان می دهد.

در مواجهه با این بیماری چه می توان کرد؟

تشخیص ابتدایی با سمع قلبی و تشخیص قطعی با اکوکاردیوگرافی است. اگر نقص بی علامت یا کوچک باشد، در ۸۰٪ بیماران، نقص دیواره به مرور، کوچک شده یا بسته می شود. اگر این نقص دیواره بزرگ باشد با توجه به اختلاف فشار خون بین دو بطن موجب شنت خون از بطن چپ به بطن راست می شود. این امر باعث بیشتر شدن فشار خون ریوی (در اوایل بیماری)، سیانوز نوزاد، نارسایی قلبی، اختلال رشد و … می شود. درمان با جراحی باز یا بسته است.

اگر سوراخ بزرگ باشد با جراحی قلب باز باید بیماری سوراخ بین بطنی بسته شود. گاه کودکان علایم شدیدی دارند لذا انجام جراحی زود هنگام طی چند ماه اول زندگی ضروری خواهد بود. گاه می توان با مصرف دارو علائم را موقتا کنترل کرد. ولی داروها باعث علاج VSD نشده و از صدمات وارده به عروق ریه جلوگیری نمی کنند.

جراحی سوراخ بین بطنی

اگر کودک بسیار بدحال بوده یا بیش از یک سوراخ بین بطنی داشته باشد جراحی اولیه برای کاهش فشار بالای ریه ضرورت خواهد یافت. در این عمل (بندینگ شریان ریوی) شریان ریه تنگ می شود تا جریان خون ریه کم شود. پس از چندی که کودک بزرگتر می شود جراحی دوم برای برداشتن بند و بستن سوراخ بین بطنی بصورت قلب باز انجام می شود. بستن سوراخ بزرگ با جراحی قلب باز معمولا در شیرخوارگی یا کودکی حتی در بیماری که علایم چندانی ندارد برای پیشگیری از عواقب بعدی انجام می شود. معمولا با وصله ای از ماده مصنوعی یا پرده دور قلب (پریکارد) که دور تا دور سوراخ بین بطنی دوخته می شود سوراخ را می بندند.

کمی بعد این وصله با بافت طبیعی پوشاننده قلب پوشیده شده و جز ثابت ساختمان قلب می شود! بعضی از سوراخ ها را می توان بدون وصله دوخت.

این بیمار چه فعالیت هایی می تواند انجام دهد؟

اگر در کودک سوراخ بین بطنی کوچک باشد یا با جراحی آن را ببندید، کودک شما از نظر فعالیت فیزیکی نیاز به مراقبت خاصی ندارد و می تواند در فعالیتهای طبیعی سن خود بدون خطر اضافه شرکت کند. در آینده متخصص قلب کودک شما بر اساس موقعیت سوراخ بین بطنی بینی کودک را از نظر مشکلات غیر شایع بطور دوره ای باید معاینه کند. بندرت کودکان بزرگتر با سوراخ بین بطنی بینی کوچک به علت مشکلات همراه (مثلا نشت خون از دریچه های قلبی) نیاز به جراحی پیدا می کنند. چشم انداز دراز مدت این بیماری خوب است و معمولا به دارو یا جراحی دیگری نیاز ندارد.

راه های پیشگیری

اشخاصی که وابستگان درجه اول آنها به این نوع از مشکلات دچار هستند، احتمال ابتلای کودک آنها به بیماری قلبی مادرزادی بیشتر می شود. شیوع مشکلات قلبی در این نوزادان ۱۰ برابر بیشتر از کودکانی است که در خانواده، فرد مبتلا به بیماری قلبی ندارند.

• دوری مادر از اشعه و امواج صوتی
• پرهیز از مصرف دارو بدون مشورت پزشک در دوران بارداری
• معاینه نوزادان در بدو تولد به ویژه در کودکانی که نزدیکان آنها دارای بیماری قلبی هستند.

پیشگیری از سوراخ بین بطنی قلب و نقص دیواره دهلیزی

در بیشتر موارد نقص دیواره دهلیزی قابل پیشگیری نیست. اگر می خواهید باردار شوید از قبل با پزشک مشورت کنید و با او قرار ملاقات تنظیم کنید. در این ملاقات پزشک باید اقدامات زیر را انجام دهد: انجام آزمایش برای اطمینان از این که فرد در برابر سرخجه در امان است. اگر در امان نباشید، پزشک از واکسن برای شما استفاده خواهد کرد. بررسی شرایط فعلی و داروهایی که بیمار مصرف می کند. در دوران بارداری باید به دقت تحت نظر قرار بگیرید. ممکن است که پزشک پیشنهاد دهد که مصرف برخی داروها را پیش از بارداری قطع کنید. بررسی سابقه خانوادگی بیماری های قلبی یا اختلالات ژنتیکی در بیمار، حتما با متخصص ژنتیک درباره خطرات احتمالی بارداری صحبت کنید.

نوشته سوراخ بین بطنی در کودکان : علت، علائم و نحوه درمان سوراخ قلب نوزاد اولین بار در پارسیان مهرپرور | پرستار سالمند , پرستار کودک. پدیدار شد.