درمان اضافه وزن در سالمندان
در این مقاله از سایت مرکز مهرپرور به بررسی علل چاقی سالمندان و راه‌های درمان آن می‌پردازیم. چاقی یک بیماری مزمن است و مثل هر بیماری مزمن دیگری برای درمان نیاز به زمان دارد. سعی کنید در درمان چاقی سالمندان از دارو استفاده نکنید، چرا که دارو غذا نیست و در هر حال دارای عوارض جانبی بسیار می‌باشد.در درمان چاقی سالمندان هیچگاه عجله نداشته باشید، یادتان باشد که رژیم غذایی با کاهش وزن تدریجی علاوه بر اینکه قابل تحمل تر است، عوارضی نداشته، تقریباً غیر قابل بازگشت می‌باشد.
در ادامه به موارد زیر می‌پردازیم:
- تعریف چاقی
- ارتباط چاقی با بیماریهای دیگر.
- علل چاقی سالمندان چیست؟
- 5 روش درمان چاقی سالمندان
- آیا سالمندان می‌توانند با رژیم غذایی وزن کم کنند؟
- کاهش وزن سالمندان با رژیم و ورزش همزمان
- گروه‌های غذایی لازم در رژیم غذایی سالمندان برای درمان چاقی سالمندان چیست؟
- بررسی عوامل دیگری که باعث چاقی سالمندان می‌شوند.
- چگونه با چاقی برخورد کنیم؟
- غذاهای دارای کالری منفی چه غذاهایی هستند؟
چاقی چیست؟
چاقی نوعی بیماری است که با تجمع بیش از حد یا غیر طبیعی چربی می‌تواند سلامتی بدن شما را را مختل کند. براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، چاقی به عنوان یک بیماری همه گیر جهانی مطرح است و بیش از 650 میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. چاقی عامل مهمی در ایجاد بسیاری از بیماری‌ها از جمله دیابت، بیماریهای قلبی عروقی، اختلالات اسکلتی عضلانی و برخی سرطان‌ها است.
تعریف پزشکی چاقی مبتنی بر محاسبه شاخص توده بدنی (BMI) است، یک فرمول که در آن وزن به واحد کیلوگرم که تقسیم بر مجذور (توان دوم) قد به واحد متر است. افرادی که دارای BMI 30 یا بالاتر هستند، چاق محسوب می‌شوند. هم چنین BMI می‌تواند به عنوان معیاری برای بررسی سلامت کلی بدن شما، مورد استفاده قرار گیرد.
ارتباط چاقی با بیماریهای دیگر
چاقی با بسیاری از بیماری‌ها چه مستقیم و چه غیرمستقیم ارتباط دارد. مانند: هیپرتانسیون (چاقی در سالمندان مبتلا به فشار خون) – آترواسکلروز (سخت‌شدن جدار رگ‌ها) – بیماریهای کبدی و صفراوی (بیشتر سنگ کیسه صفرا) – آرتریت‌ها از جمله آرتروز (استخوان‌های هر شخص برای وزن سلامت او طراحی شده است) – اختلالات تنفسی- نقرس – واریس – نازایی – مسمومیت حاملگی – هیرسوتیسم (پرمویی زنان) – چربی بالای خون – احساس محرومیت اجتماعی و حقارت (البته در چاقی‌های شدید)
علل چاقی سالمندان چیست؟
چاقی ناشی از عدم تعادل انرژی بین کالری خورده شده و کالری مصرف شده است، گرچه برخی از افراد نسبت به سایر افراد مستعد چاقی هستند. عوامل محیطی که به چاقی کمک می‌کنند، عمده ترین آنها عبارتند از:
- ژنتیک: ۳۰% علت چاقی‌ها را شامل میشود.
- اختلال تغذیه‌ای (دریافت بیشتر انرژی و کمی فعالیت)
- به دلیل فشارهای درونی، استرسها و افسردگی‌های موجود در سالمندان.
- مصرف بعضی داروها مثل داروهای ضد بارداری، ضدافسردگی و ضداضطراب و کورتون‌ها.
- سالمندانی که مبتلا به بیماری‌هایی ازقبیل : هیپوتیروئیدیسم (کم‌کاری تیروئید)، اختلالات هیپوتالاموس و …
از تمامی این عوامل، اختلال تغذیه‌ای و یا عادات بد غذایی در درمان چاقی سالمندان از همه مهمتر است. مثلا: اگر شخصی علاوه بر نیاز روزانه‌اش هر روز یک نان سوخاری اضافه بخورد، بعد از ۲۰ سال پانزده کیلوگرم اضافه‌وزن پیدا خواهد کرد.
بررسی عوامل دیگری که باعث چاقی سالمندان می‌شوند
چاقی فقط در اثر زیاد خوردن عارض نمی‌شود راه‌های دیگری نیز وجود دارد که آنها هم منجر به چاقی می‌شوند که اکثرا ناشی از یک بیماری در بدن است.
- چاقی در اثر کم کاری غده تیروئید: هورمون مترشحه از این غده ضمن انجام کارهای مختلف در سوخت و ساز بدن نیز نقش مهمی دارد.
- بیماری در اثر دیابت: این بیماری مزمن معمولا با چاقی همراه است. البته در برخی موارد معتقدند که چاقی زیاد منجر به ابتلا به این بیماری میشود.
- چاقی در اثر افزایش سن: با افزایش سن سوخت و ساز بدن کاهش می‌یابد و در نتیجه به غذای کمتری نیاز خواهد داشت. غذا خوردن به روال همیشگی منجر به چاقی خواهد شد.
- چاقی در زنان یائسه و مردان مسن : در خانم‌ها بدنبال کاهش ترشح هورمون‌های زنانگی بتدریج وزن افزایش می‌یابد. در نتیجه این افراد باید متوجه این خطر بوده و در خوردن مواد غذایی امساک کنند(کم بخورند).
- چاقی در اثر بدی کار غدد داخلی: اکثر اعمال بدن تحت کنترل یک سیستم هورمونی است که توسط قسمتی از مغز بنام هیپوتالاموس و غده هیپوفیز کنترل می‌شوند. اگر به هر علتی عمل این اعضاء مختل شود، مرضی بنام کوشینگ ظاهر می‌شودکه منجر به چاقی بیش از حد میشود.
- بد کار کردن کلیه‌ها و قلب: کلیه‌ها وظیفه دفع آب را دارند و هر دقیقه در حدود یک سانتیمتر مکعب ادرار از کلیه ترشح میشود که همراه خود سموم بدن را دفع می‌کند. اگر کار کلیه به هر ترتیب بهم بخورد آب در نسوج باقی می‌ماند، بدن ورم می‌کند و وزن زیاد میشود. همینطور وقتی قلب خوب کار نکند و عمل پمپاژ خود را درست انجام ندهد آب در بدن جمع میشود و باعث چاقی می‌گردد.
5 روش درمان چاقی سالمندان
برای درمان چاقی سالمندان 5 روش وجود دارد. با انتخاب بهترین روش برای کاهش اضافه وزن در سالمندان می‌توانید زندگی بدون درد و ناراحتی ناشی از چاقی را برای آنها به ارمغان آورید تا بتوانند از دوران سالمندی خود هم لذت ببرند.
1) درمان چاقی سالمندان : درمان دارویی
دارو درمانی یکی از راه‌های درمان چاقی در سالمندان می‌باشد که خود به 4 دسته داروهای دیورتیک، داروهای هورمونی، داروهای ملین و داروهایی که مانع جذب چربی می‌شوند، تقسیم می‌گردد:
- داروهای دیورتیک (ادرارآور): که به سرعت با ازدست رفتن آب بدن شخص دچار کاهش وزن می‌شوند که از نظر علمی نه تنها صحیح نیست بلکه خطرناک نیز می‌باشد.
- داروهای هورمونی: مثل داروهایی که باعث پرکاری غده تیروئید می‌شوند. این داروها نیز با افزایش کاتابولیسم (مصرف انرژی یا سوخت) باعث کاهش وزن و همچنین لاغر شدن می‌شوند که این روش نیز به دلیل اینکه در روند طبیعی بدن اختلال ایجاد می‌کند، ازنظر علمی صحیح نبوده خطرناک می‌باشد.
- داروهای ملین: با دفع مواد غذایی بدن و جلوگیری از جذب مواد باعث کاهش وزن می‌شوند که واضح است در درازمدت باعث سوء تغذیه و کمبود بعضی مواد موردنیاز بدن خواهند شد. ضمن اینکه خود نیز عوارضی از قبیل شکم‌درد و … دارند.
- داروهایی که مانع جذب چربی می‌شوند: این داروها که امروزه موردمصرف زیادی پیدا کرده و تبلیغات زیادی در مورد آن انجام میشود با اتصال به چربی مواد غذایی مانع جذب آنها میشود و بدین وسیله کالری کمتری به بدن می‌رسد. به دلیل اینکه در رژیم غذایی افراد ایرانی بر خلاف غربی‌ها مواد نشاسته‌ای بیشتر است، مصرف آنها کاملاً مؤثر نبوده همچنین این داروها برخلاف تبلیغات انجام شده روی چربی بافت‌های بدن تأثیری ندارد.
2) درمان چاقی سالمندان : استفاده از وسایل و شیوه‌های مخصوص
عبارتند از: سونا، ترموتراپی (استفاده از گرمای موضعی)، ماساژ درمانی، کمربند لاغری، طب سوزنی، کرم‌ها، پمادها، ژل‌ها، گوشواره لاغری که همگی اینها از نظر علم پزشکی و تغذیه مورد قبول نمی‌باشند و همگی کم و بیش باعث ایجاد عوارض می‌شوند. ضمناً بیشتر این راه‌ها بجای کاهش وزن یا لاغری در بزرگسالان و یا سالمندان فقط باعث کاهش سایز می‌شوند.
3) درمان چاقی سالمندان : درمان‌های جراحی
در موارد چاقی‌های بسیار شدید انجام میشود. شامل برداشتن قسمت‌هایی از روده یا معده، بالون‌گذاری داخل معده برای کاهش حجم آن و برداشتن چربی زیر پوست شکم با ساکشن یا لیزر که همگی اینها به دلیل عوارض شدیدی که دارند زیاد مورد توجه نیستند.
4) درمان چاقی سالمندان : رژیم درمانی
یکی از روش‌های قدیمی است و بعد از پایان دوره به دلیل محرومیت شدید غذایی،اختلالات گوارشی را به همراه دارد. علاوه بر عوارض شدید جسمانی فقط برای مدت کوتاهی می‌تواند قابل تحمل باشد و نمی‌تواند الگوی غذایی مناسبی برای مراقبت از سالمندان باشد.
5) درمان چاقی سالمندان : ورزش
ورزش یکی از روش‌های بسیار مناسب برای برخورداری از جسم سالم و وزن ایده آل است. کاهش وزن فقط از طریق ورزش مشکل و دشوار است چرا که مثلاً برای کاهش یک کیلوگرم وزن باید ۲۰ ساعت پیاده‌روی کرد.
آیا سالمندان می‌توانند با رژیم غذایی وزن کم کنند؟
حذف یک وعده غذایی مثل صبحانه یا شام از جمله این روش‌هاست که با حذف صبحانه فرد دچار افت قند خون طی روز و کاهش کارآیی روزانه و پرخاشگری شده و درضمن در وعده‌های بعدی با پرخوری جبران میشود. ضمن اینکه سوء تغذیه نیز از عوارض آن است. بهترین شیوه در این مورد، رژیم غذایی بر مبنای علمی‌آن است که در آن تمام مواد مورد نیاز بدن در رژیم غذایی تأمین میشود.
کاهش وزن سالمندان با رژیم و ورزش همزمان
این روش بهترین و اصولی‌ترین روش برای کاهش وزن و داشتن وزن ایده‌آل است. در این روش از یک رژیم غذایی برنامه‌ریزی شده همراه با ورزش متعادل (مانند پیاده‌روی) استفاده میشود. این روش سلامت جسم و روح را به ارمغان می‌آورد و عوارضی مانند ریزش مو و چروکیدگی پوست و … را درپی نخواهد داشت. در طی رژیم باید عادات غذایی گذشته را ترک کنید و به عادات غذایی جدید انس بگیرید که این مهمترین اصل در درمان چاقی است. بنابراین بهترین و سالم ترین راه حل ارائه‌شده در مورد درمان چاقی سالمندان این موارد می‌باشد:
- الف) رژیم غذایی صحیح
- ب) ورزش مناسب و کافی
- ج) تغییر رفتار و اصلاح عادات بد غذایی
پرستار سالمند در منزل از مجموعه خدماتی است که می‌تواند در منزل شما اتفاق بیفتد. شرکت پارسیان مهرپرور با سابقه ترین شرکت خدمات پرستاری در منزل می‌باشد.
چگونه با چاقی برخورد کنیم؟
اولا تعیین میزان و درجه چاقی براساس جداول و ضرایبی صورت می‌گیرد که برای همین منظور باید با توجه به حد نرمال و استاندارد هر جامعه ای که تعیین شده است رفتار کرد. اگر می‌دانید که اضافه وزن دارید در درجه اول باید بدنبال علت آن باشید:
- آیا به اندازه کافی فعالیت می‌کنید؟
- آیا زمینه ارثی برای چاق شدن دارید؟
- آیا تغییری در برنامه غذایی خود داده اید؟
- آیا روش‌های تهیه و طبخ غذایی شما بهداشتی است؟
- آیا با تغذیه مناسب برای مراقبت از سالمندان آشنایی دارید؟
- آیا بیماری خاصی از انواعی که در بالا ذکر شد دلیل آن است؟
محققین هفت سازمان بزرگ بهداشتی دنیا معتقدند که شما می‌توانید بیماری‌هایی مانند : مرض قند، سرطان، بیماریهای قلبی عروقی، بیماریهای خونی و بیماریهای ریوی را به شرط رعایت نکات زیر کنترل کرده و از شر آنها در امان بمانید:
- روزانه بین ۶-۸ لیوان آب بنوشید.
- شبانه روز حداقل ۶ ساعت خواب آرام و راحت داشته باشید.
- غذایی که می‌خورید از همه مواد غذایی بوده و متنوع باشد.
- در برنامه غذایی خود بیشتر از انواع منابع پروتئینی گیاهی استفاده کنید.
- مصرف الکل را قطع کنید زیرا که به شما آسیب‌های جبران ناپذیری وارد می‌نماید.
- مصرف میوه‌ها و سبزیجات را کم کم بالا ببرید و سعی کنید این مواد را بیشتر بصورت خام میل کنید.
- برای دوری از چاقی از مشکلات فکری بپرهیزید.(فعالیت در بیش از حد فکری بدون تحرک بدنی و ورزش باعث چاقی مفرط میشود )
- از چربی‌ها بخصوص چربی‌های اشباع شده ( جامد ) پرهیز کنید.(مثلا روغن های جامد را کنار بگذارید و با آنها غذایی غیر سرخ کردنی تهیه نکنید)
- از مصرف نمک اضافه به همراه غذا دوری کنید.(برای تهیه برنج قرار را بر اضافه کردن نمک زیاد نگذارید، چون نمک و نشاسته با هم مثل پمپ چاقی عمل می‌کنند)
غذاهای دارای کالری منفی چه غذاهایی هستند؟
کالری واحد استاندارد اندازه گیری مقدار انرژی موجود در مواد غذایی می‌باشد.تمامی انواع غذاها حاوی مقادیری کالری می‌باشند.
غذاهای دارای کالری منفی !
غذاهایی که بدن برای هضم و جذب و نیز استفاده از آنها، به صرف مقادیر بالاتری از انرژی در مقایسه با محتوای انرژی موجود در این غذاها، نیازمند می‌باشند. که این در نهایت موجب سوختن مقداری انرژی توسط بدن می‌گردد. غذاهای دارای کالری منفی در واقع غذاهایی هستند که مقدار انرژی مورد نیاز برای هضم و نیز جذب آنها توسط بدن انسان، به مراتب بالاتر از مقدار انرژی موجود در این غذاها می‌باشد. همچنین این غذاها برای درمان چاقی سالمندان نیز موثر هستند.
محتویات غذاهای کالری منفی:
غذاهای کالری منفی در حقیقت حاوی انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی، و نیز دیگر مواد مورد نیاز بدن می‌باشند. که این ویتامین‌ها و مواد معدنی برای تولید، و نیز فعالیت بسیاری از آنزیم های بدن مورد نیاز می‌باشند. غذاهای کالری منفی، به واسطه ی نقش خود در فراهم آوردن ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن، به بدن در تجزیه و نیز متابولیسم مواد غذایی مصرفی کمک می‌نمایند.در واقع مقدار ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در این دسته از گیاهان در حدی است که نه تنها به بدن در تجزیه و سوخت کالری‌های موجود در این غذاها کمک می‌کند، بلکه به بدن در سوخت کالری‌های موجود در دیگر انواع غذاهای مصرف شده نیز کمک می‌نماید.
در صورتی که شاغل یا دست تنها هستید و برای نگهداری از سالمند خود به پرستار سالمند در منزل احتیاج دارید، می‌توانید از تعرفه پرستار و مراقبت سالمند در منزل که توسط مرکز پارسیان مهرپرور ارائه میشود، استفاده نمایید. جهت دریافت خدمات پرستاری و مراقبت از کودک در منزل با ما تماس بگیرید.
وجود فیبر در غذاهای کالری منفی در درمان چاقی سالمندان:
همچنین این دسته از گیاهان حاوی مقادیر بالایی از فیبر (سلولز) و نیز آب می‌باشند. بدیهی است که آب دارای هیچگونه کالری نمی‌باشد و سلولز نیز قابل جذب توسط بدن نبوده و به تجمع چربی و افزایش وزن نخواهد انجامید. به علاوه، محتوای سلولزی این گیاهان به عملکرد دستگاه گوارشی کمک نموده و دفع مواد زاید توسط روده‌ها را افزایش خواهد داد که این امر نیز به نوبه ی خود به کاهش وزن کمک چشمگیری می‌نماید.
خلاصه مطلب درمان چاقی سالمندان
چاقی یک بیماری مزمن است که باید برای درمان چاقی سالمندان تدبیری بیندیشیم زیرا چاقی با مبتلا شدن به بیماریهای دیگر ارتباط مستقیم دارد.روش‌های متفاوتی برای کاهش وزن در سالمندان وجود دارد، که ورزش می‌تواند خیلی روی آن تاثیر گذارد.با انتخاب غذای مناسب برای سالمندان می‌توانیم زندگی سالمندی را برای آنها شیرین کنیم. از جمله این غذاها غذاهای کالری منفی هستند که در رژیم غذایی سالمند باید گنجانده شوند.
نوشته درمان چاقی سالمندان : بررسی علل چاقی سالمندان + 5 روش درمان چاقی اولین بار در پارسیان مهرپرور | پرستار سالمند , پرستار کودک. پدیدار شد.
بدون دیدگاه