افت تحصیلی کودکان یکی از مهمترین و اصلی‌ترین دغدغه‌های والدین در دوران تحصیل فرزندانشان، افت تحصیلی کودک است. نمرات بد و عدم علاقه به مدرسه در کودکی و نوجوانی می‌تواند علامت وجود مشکلات روحی و شخصی باشد و بی توجهی به آن زمینه خسارت های بزرگی را در آینده فرد به وجود آورد. قطعا همه والدین دوست دارند که فرزندشان در مدرسه بدرخشد و بتواند استعدادهای خود را نمایان کند. همه پدرها و مادرها دوست دارند که وقتی کارنامه فرزندشان را از مدرسه می‌گیرند، نتیجه تلاش‌های او را مشاهده کنند و هیچ چیز به اندازه نمرات خوب نمی‌تواند خستگی یک سال تحصیلی را از دوش والدین بردارد. اما اوضاع همیشه اینگونه اتفاق نمی‌افتد. در ادامه این مقاله از مرکز پارسیان مهرپرور به بررسی علت‌های افت تحصیلی و روش‌های مقاله با آن می‌پردازیم.
مفهوم اُفت تحصیلی
اُفت تحصیلی یا ترک تحصیلی به مجموعه کسانی گفته می‌شود، که ترک تحصیل کنند. به تعبیر دیگر به دانش‌آموزانی گفته می‌شود که قبل از تکمیل تحصیلات، مدرسه را ترک می‌کنند. منظور از اُفت تحصیلی یا شکست تحصیلی در کودکان، شکستی است که در اثر قصور نظام آموزشی در دستیابی مؤثر به اهداف و برنامه‌های آموزشی حاصل می‌شود، یعنی عدم موفقیت دانش‌آموزان در دستیابی به حداقل معیارهایی که برای موفقیت آنان به وسیله نظام آموزشی در نظر گرفته شده است، که معمولاً این نوع شکست به مردودی یا ترک تحصیل در کودکان می‌انجامد. برای مثال هدف‌های اصلی در آموزش و پرورش ابتدایی این است، که سواد و معلومات اولیه را به دانش‌آموزان بدهد.
برای دستیابی به این هدف تنها کافی نیست که کودکان وارد مدرسه شوند و در کلاس اول ابتدایی بنشینند، بلکه باید به مدت کافی در مدرسه بمانند و به تحصیل ادامه دهند. اگر کودکان پیش از زمان مقرر در دوره ابتدایی، مدرسه را ترک کنند و تحصیل خود را ادامه ندهند، بطور یقین این هدف انجام نخواهد شد. اگر آموزش و پرورش نتواند انسانهای باسواد و تحصیل کرده تحویل جامعه دهد. اُفت تحصیلی اتفاق افتاده است. از این نظر اُفت تحصیلی شامل موارد زیر است:
- افراد و کودکانی که اصلاً به مدرسه نرفته‌اند.
- ترک تحصیل در کودکان قبل از موعد مقرر
- تکرار پایه‌های تحصیلی در کودکان
- طی کردن سال تحصیلی بعد از سن مقرر
- نبودن کیفیت در آموزش در کودکان
- آموزش نادرست به کودکان در واقع حفظ کردن مطالب به جای آموزش در کودکان
منظور از افت تحصیلی دانش آموزان چیست؟
از این اصطلاح زمانی استفاده می‌شود که کودک همیشه عملکرد خوبی در مدرسه داشته است و به طور ناگهانی در یک درس یا چند درس نمرات او به طرز چشمگیری کاهش داشته است. افت تحصیلی کودکان یعنی کاهش شدید نمرات یک یا چند درس کودک به طور ناگهانی. اگر کودک شما پیش از این به عنوان یک کودک نمونه و پرتلاش در درس شناخته می‌شد و نمرات قابل قبول و عالی می‌گرفت، اما به یکباره دچار بی‌انظباطی در مسائل درسی و تحصیلی شده است و معمولا تکالیف خود را انجام نمی‌دهد و نمرات او افت شدید داشته است، احتمالا کودک شما دچار افت تحصیلی شده است. معمولا افت عملکرد کودک در مدرسه در تغییر دوره (برای مثال رفتن از دبستان به متوسطه) رخ می‌دهد.
افت تحصیلی اگر به صورت ترک تحصیل در نظر گرفته شود، به دو شکل آشکار می‌شود:
- یک دسته افراد و کودکانی که به سراغ تحصیل نمی‌روند و آن را رها می‌کنند، که معمولاً در مقاطع تحصیلی مختلف فراوان تر هستند
- دسته دیگر افراد و کودکانی هستند که در سلسله مراتب مدارج آموزشی، نمره قبولی را کسب نمی‌کنند و از ادامه تحصیل باز می‌مانند و محروم می‌شوند.
یکی از مهمترین ملاک‌های سنجش آموزش در هر کشوری تعداد دانش‌آموختگان و درصد افت تحصیلی آن است. بطورکلی کارایی هر سیستم آموزشی را می‌توان از این طریق محاسبه کرد، که تولیدات آن نظام آموزشی تا چه حد نیازمندی‌های نیروی انسانی جهت پیشرفت ملی را برآورده ساخته است.
عواقب اُفت تحصیلی در کودکان
الف) زیان‌های مالی و اقتصادی: تحقیقات نشان می‌دهد که اُفت تحصیلی کودکان به صورت تکرار پایه و یا ترک تحصیل و یا به شکلهای دیگر، مقدار قابل توجه‌ای از منابع مالی و استعدادهای انسانی را به هدر داده و آثار و نتایج ناگواری در جامعه بر جای می‌گذارد.
ب) زیان‌های روحی و روانی در کودکان: تجدیدی که در نهایت امکان دارد به مردودی دانش‌آموز بیانجامد و تکرار پایه تحصیلی، یکی از ابعاد اصلی و مشخص اُفت تحصیلی در کودکان است، که علاوه بر این‌که ضرر و زیان‌های هنگفتی را به منابع مالی و انسانی جامعه وارد میکند، آثار عواقب ناگواری نیز در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی افراد و کودکان مردود به جای می‌گذارد.
خسارات ناشی از این پدیده که باعث پژمردگی و سرخوردگی در کودک می‌شود و داغ شکستی که برای یک عمر بر روان کودک نقش بسته، با تکرار سال بهبود نمی‌یابد و التیام و ترمیم نمی‌پذیرد، چه‌بسا اثر روانی یک تجدیدی غیرمنتظره و احیاناً مردودی، شخصیت انسانی را در بین همسالان و خویشاوندان جریحه دار میکند و از او یک فردی بی‌تفاوت و یا بی‌اثر و یا شکست خورده بسازد و چنان سرخورده شود که در تمام عمر قدرت بازسازی خود را نداشته باشد و نتواند به شخصیت واقعی خود دست یابد.
دلایل اصلی افت تحصیلی دانش آموزان
عوامل زیادی روی افت تحصیلی کودک تاثیرگذار است. معمولا وقتی شرایط روحی و روانی کودک برهم می‌ریزد، این موضوع را با افت تحصیلی نشان می‌دهد. همچنین برخی از اختلالات روان مثل افسردگی یا اختلال یادگیری نیز می‌تواند روی افت تحصیلی کودک تاثیرگذار باشد. در ادامه، اصلی ترین دلایل افت تحصیلی کودک را بررسی می‌کنیم:
دلایل فردی افت تحصیلی کودکان |
افت تحصیلی به علت شرایط خانوادگی |
|
|
راهکارهای جبران افت تحصیلی
حالا که خوب با دلایل افت تحصیلی آشنا شدید، می‌توانیم به راه هایی برای مقابله با افت تحصیلی دانش آموزان بپردازیم. افت تحصیلی مشکلی هست که با برنامه ریزی و وقت گذاشتن قابل حل می‌باشد. البته باید بدانید که لازمه زمان زیادی برای مقابله با افت تحصیلی بذاریم و افت تحصیلی از اون مشکلاتی نیست که بشه خیلی سریع حلش کرد.
1. ریشه یابی کنید
برای حل هر مشکلی باید علت آن را بیابید. یافتن علت نمرات پایین و بی علاقگی فرزندتان به تحصیل می‌تواند تا حد زیادی راهنمای شما در رفع مشکل افت تحصیلی باشد. برای مثال، اگر جو خانه متشنج است، با کمک مشاوره زوج درمانی مشکلات بین خودتان را حل کنید و زندگی بهتری را برای فرزندتان ایجاد کنید. اگر کودک یکی از عزیزانش را از دست داده است، با کمک مشاور کودک به او کمک کنید از این تغییر عبور کند و به شکل زندگی قبلی خود بازگردد.
2. مطالعه صحیح برای جبران افت تحصیلی
مطالعه زیاد و بدون استراحت باعث خستگی و بیزاری دانش آموز از مطالعه می‌شود و مطالعه ای که مدام قطع شود نیز مطالعه مفیدی نیست. شیوه درست درس خوندن این است که در کنار مطالعه حتما زمانی برای استراحت در نظر گرفته شود.
یکی از شیوه هایی که می‌توانیم از اون استفاده کنیم، روش مرحله ای هست که در هر مرحله زمان مطالعه و استراحت به این صورت است که: 90 دقیقه مطالعه و 15 دقیقه استراحت ، 75 دقیقه مطالعه و 30 دقیقه استراحت ، 60 دقیقه مطالعه و 45 دقیقه استراحت ، 45 دقیقه مطالعه و استراحت زیاد و انجام کارهای دیگه.
نکته مهم دیگر این است که مطالعه شما باید دور از وسایل صوتی و تصویری روشن باشد. حتما مطالعه در حالت نشسته باشد، نه در حال حرکت و قدم زدن. وقتی که خسته هستید یا دچار نگرانی و اضطراب هستید درس نخوانید. زمان مناسبی رو به خواب و استراحت خودتون اختصاص بدید.
3. نگرش کودک را اصلاح کنید.
گاهی والدین در القای بی اهمیت بودن تحصیل به کودک مقصر هستند. والدینی که دائما در حال حرف زدن از کسانی هستند که با دو کلاس تحصیل اما بهترین زندگی و اموال را دارند، فرزند خود را به این نتیجه سوق می‌دهند که به جای تحصیل هر چه زودتر وارد بازار کار شوند. این نگرش به خصوص در پسران بیشتر دیده می‌شود. در عوض، از مزایای داشتن دانش در کنار کسب پول صحبت کنید.
4. تشویقش کنید
درس خواندن وظیفه فرزندتان است و مستقیما با آینده او در ارتباط است. پس ناکامی‌تحصیلی نباید به ابزاری برای باج گیری تبدیل شود. اما تشویق درست همیشه روشی برای کمک به پیشرفت و تقویت رفتار خوب است. در تشویق کردن اعتدال را در نظر بگیرید. تشویق باید از سیستم خاصی تبعیت کند و به ازای هر چند نمره خوب یک تشویق غیر مادی مانند افزایش میزان استفاده از تلویزیون یا تبلت در نظر بگیرید.
5. جبران افت تحصیلی کودکان با تمرین روزانه
برای بسیاری از خانواده ها، کودک باید پس از یک یا دو سال اول، به طور مستقل درس بخواند. اما برخی از کودکان به زمان بیشتری برای رسیدن به استقلال نیاز دارند. تمرین کردن به کاهش افت تحصیلی کمک میکند. تلاش کنید زمان تمرین با آرامش و حس خوب همراه باشد. از خشمگین شدن و تنبیه کودک خودداری کنید.
6. حذف محرک ها
مشکل برخی از کودکان بیش فعالی یا کم توجهی است. اگر عامل باعث حواس پرتی فرزندتان از درس خواندن می‌شود آن را محدود یا برطرف کنید. اتاق مستقلی را دور از رفت و آمد خانواده به درس او اختصاص دهید. صدای محرک هایی مانند تلویزیون و تبلت را کم کنید تا به شوق دیدن یک برنامه درسش را رها نکند. تلفن همراه و تبلت را در طول مدت انجام دادن تکالیف و درس خواندن از دسترس فرزندتان دور کنید.
7. اضطراب فرزندتان را درمان کنید
عدم موفقیت تحصیلی فرزندتان می‌تواند به دلیل ترس از شکست یا ترس از امتحان باشد. رفتارهای نامناسب خانواده، تهدید برای کسب نمره خوب، پرخاشگری والدین یا معلم می‌تواند موجب ترس و اضطراب او شود. برای رفع اضطراب، رفتارهای خودتان را تغییر دهید، به او نشان دهید که نمره برایتان مهم نیست و تلاش او بیشتر اهمیت دارد و در کنار آن از یک مشاور کمک بگیرید.
8. هدف گذاری برای جبران افت تحصیلی کودکان
افت تحصیلی کودکان می‌تواند به دلیل عدم برنامه ریزی و مطالعه نادرست باشد. اگر فرزندتان در یک یا چند درس ضعیف است برای او برنامه خوبی تنظیم کنید که شامل تمرین و آموزش بیشتر در این حوزه باشد.
9. ایجاد جذابیت برای درس
نخواندن یک درس می‌تواند به دلیل بی علاقگی به موضوع آن باشد. سعی کنید آموختن برخی مسائل درسی را که کودکتان از آنها خوششان نمی‌آید، را برایش شیرین کنید. به طور مثال مسائل درسی را برای کودکان خود مثل کشف یک چیز عجیب جلوه دهید، چرا که اگر کودکان با قصد کشف کردن و آموختن درس جلو بروند تا جایی که برایشان مقدور است، سعی می‌کنند مطلب مورد نظر را بیاموزند. جنبه های شیرین آن درس را به او نشان دهید. به علاوه، کاربرد این درس را در زندگی به او نشان دهید. اگر فرزندتان بداند که این درس در آینده چه کمکی به او میکند، بهتر می‌تواند با آن کنار بیاید.
خلاصه مطلب افت تحصیلی دانش آموزان
افت تحصیلی کودکان یک مسئله جدی است که نیاز به بررسی دقیق دارد. آموزش از راه دور می‌تواند یکی از راه‌های کمک به اصلاح این وضعیت باشد، اما نباید از اهمیت ارتباط انسانی در فرآیند تحصیلی کودکان غافل شویم. به عنوان والدین و مربیان، مسئولیت داریم تا با توجه به نیازهای هر کودک، بهترین روش آموزش را انتخاب کنیم.
پرسش‌های متداول
- آیا آموزش از راه دور مناسب برای تمام کودکان است؟ آموزش از راه دور ممکن است برای برخی کودکان مناسب باشد، اما برای دیگران نه. این بستگی به نیازها و شرایط هر کودک دارد.
- چه نقشی در حل مشکل افت تحصیلی کودکان بر عهده والدین دارند؟ می‌توانند با ایجاد محیط حمایتی و تشویق کودکان به تحصیل، نقش مهمی در حل مشکل افت تحصیلی داشته باشند.
- چگونه می‌توانیم انگیزه تحصیلی کودکان را افزایش دهیم؟ برای افزایش انگیزه تحصیلی کودکان، باید به آنها اهمیت تحصیل و آموزش را توضیح دهیم و از روش‌های جذاب برای آموزش استفاده کنیم.
- آیا افت تحصیلی کودکان تنها به عوامل آموزشی برمی‌گردد؟ نه، افت تحصیلی کودکان به عوامل متعددی برمی‌گردد از جمله عوامل اجتماعی، روانی، و فرهنگی. برای حل این مشکل، باید به همه این عوامل توجه کنیم.
- آیا آموزش از راه دور می‌تواند به اصلاح وضعیت تحصیل کودکان کمک کند؟ آموزش از راه دور می‌تواند به اصلاح وضعیت تحصیل کودکان کمک کند، اما نباید به عنوان یک راه حل عمومی برای همه کودکان در نظر گرفته شود. باید با دقت به نیازها و شرایط هر کودک پاسخ داد.
نوشته افت تحصیلی کودکان : بررسی افت تحصیلی دانش آموزان + راهکارهای مقابله با آن اولین بار در پارسیان مهرپرور | پرستار سالمند , پرستار کودک. پدیدار شد.
بدون دیدگاه